Hoe staan we ervoor?
Ondanks de sterke positieve ontwikkeling van Groningen zijn er veel mensen die moeite hebben de eindjes aan elkaar te knopen. Er bestaan grote verschillen binnen onze gemeente. Daarnaast willen we de aantrekkelijkheid van de binnenstad en de openbare ruimte van de wijken en dorpen verbeteren. Alle vormen van werk zijn van belang om volwaardig deel te nemen aan de stadse samenleving of de dorpsgemeenschap. Met wijkvernieuwing leggen we verbindingen binnen wijken en verkleinen we sociale tegenstellingen. De gebiedsteams, de wijkwethouders en de twee dorpswethouders zijn daarbij de spil in de wijk en het dorp. Zij ondersteunen de beweging naar meer zeggenschap voor de bewoners in wijk of gebied. Zij jagen aan dat de gemeentelijke organisatie steeds meer gebiedsgericht gaat werken. Dankzij de Regiodeal Groningen Noord en het Nationaal Programma Groningen krijgen de wijken en gebieden een stevige inhoudelijke en financiële impuls. De gebiedsteams ontwikkelen daarom hun rol steeds verder door. Daarmee streven we naar een duurzame democratische vernieuwing en een integrale gebiedsgerichte manier van werken in alle wijken en dorpen.
Hoe de diverse wijken ervoor staan, zien we terug in de nieuwe Wijkkompassen van onze wijken en dorpen.
Wat willen we bereiken in 2021?
Intensivering wijkvernieuwing
Met de wijkvernieuwing willen we de vitaliteit en de draagkracht van de wijken verbeteren en de wendbaarheid en weerbaarheid van bewoners stimuleren. Daarbij hebben we een gezamenlijke opgave om te verduurzamen, de armoede-problematiek te verlichten en het wonen aantrekkelijker te maken voor kansrijke groepen. Dankzij de Regio Deal voor de noordelijke wijken en het Nationaal Programma voor het gebied Ten Boer en de wijken Beijum en Lewenborg zijn we bezig met een hernieuwde Groninger wijkenaanpak en kunnen we een plus zetten op de versterkingsoperatie door wijk- en dorpsvernieuwing.
De Gemeente Groningen heeft in juli 2020 een Regio Deal gesloten met het Rijk over een hernieuwde Groninger wijkenaanpak voor 15 miljoen euro. Deze Regio Deal Groningen Noord geeft een impuls aan een samenhangend programma voor langjarige ontwikkeling van de noordelijke stadswijken. Een Groninger aanpak waarin we samen met bewoners en onze maatschappelijke partners werken aan het verkleinen van de sociaaleconomische achterstand van deze wijken. De noordelijke stadswijken waarvoor deze extra impuls beschikbaar is zijn Vinkhuizen, Paddepoel, Selwerd, Tuinwijk, Indische Buurt, De Hoogte, Professorenbuurt en de Oosterparkwijk. Om te voorkomen dat deze wijken, mede door de coronacrisis, (verder) wegzakken is een integrale aanpak hard nodig. We verbreden, intensiveren en versnellen de lopende wijkenaanpak en brengen meer samenhang aan tussen beleidssectoren, visie en projecten op straat-, buurt-, wijk- en stadsniveau. Hiermee kunnen we ook de huidige wijkvernieuwingsaanpak in de Hoogte en Indische Buurt en Selwerd naar een hoger plan tillen. Zie ook Gebiedsprogramma Oude Wijken en Gebiedsprogramma West .
Dankzij het lokaal programmaplan van Nationaal Programma Groningen (NPG) kunnen we extra prioriteit geven aan het realiseren van een plus op de versterkingsoperatie door wijk- en dorpsvernieuwing. Dit betreft het gebied Ten Boer en de wijken Beijum en Lewenborg . Het NPG biedt de kans om de Groningse aanpak van wijk- en dorpsvernieuwing - in Beijum en Ten Boer reeds gestart - naar een hoger plan te tillen, te versnellen en meer te verbinden. We pakken dat gebiedsgericht aan, waarbij verduurzaming en investeren in leefbaarheid essentieel zijn. Bewoners, de gemeente, de woningcorporaties, WIJ-teams, scholen, politie, ondernemers en andere partijen werken in de wijken en dorpen langdurig en innovatief samen. Aan een structurele en samenhangende aanpak van armoede, groen en buitenzijn, een veilige buurt, positief opgroeien en goed, duurzaam en gezond wonen voor iedereen. Fysieke ingrepen dragen bij aan het verstevigen van de sociale basis. Zodat iedereen tot zijn recht komt en op een gelijkwaardige manier kan deelnemen aan de samenleving.
De ontwikkeling van deze gebieden baart grote zorgen. In juni 2020 hebben we richting het kabinet, samen met veertien andere grote steden, gepleit voor een ‘sociaal offensief’ en daarmee voor een versnelling en intensivering van de aanpak in deze gebieden. Doel is een langdurige investering in een integrale aanpak van de veelheid aan problemen die samenkomen in deze wijken en de betreffende huishoudens. Deelname van het rijk kan bijdragen aan onze inzet op o.a. meer kansengelijkheid, verbetering van persoonlijke leefsituatie, evenwichtige wijken en beheersing van de overlast.
Doorontwikkeling Basismonitor en Wijkkompassen
Met onze wijkkompassen kunnen we inzoomen op de wijken en dorpen en brengen we verschillen duidelijk in beeld. Het wijkkompas is sterk uitgebreid tot meer dan 250 indicatoren. Ze worden regelmatig geactualiseerd op basis van nieuwe kennis, tweejaarlijkse enquêtes op het gebied van leefbaarheid en veiligheid en andere onderzoeksresultaten. De huidige wijkkompassen geven een weergave van de stand van de wijken in het najaar 2018. De nieuwe wijkkompassen worden ontsloten via de basismonitor.
StadDoetMee: democratisering en participatie
We werken intensief samen met bewoners aan de wijk- en dorpsagenda’s, zo investeren we in een beter en democratischer proces waarin we de verschillende belangen vroegtijdig op tafel krijgen en een plek geven. Met StadDoetMee bieden we een fundament voor nieuwe vormen van samenwerking met én tussen bewoners om de (wijk- en dorps)democratie te versterken. We investeren daarbij in innovatieve vormen van participatie en experimenteren met nieuwe methoden van lokale (directe) democratie. Dit doen we op het niveau van de buurt, wijk of dorp, maar ook op stedelijke schaal. Zo zijn al een kinderburgemeester en raad van kinderen aangesteld. We beogen zo meer betrokkenheid van bewoners bij elkaar en de buurt/het dorp te creëren. Ook beogen we dat er meer en andere bewoners actief worden en dat bewoners en gemeente samen gedragen beslissingen nemen over de woon- en leefomgeving. We verleggen onze focus van inspraak naar samenspraak. We zetten ook in op de democratische kwaliteit van de processen die we als gemeente zelf organiseren: met aandacht voor inclusie, transparantie, zeggenschap, democratische vaardigheden, deliberatie en checks and balances. We willen meer en andere mensen op een betere manier betrekken, zoals met online participatie. We werken daarom aan de democratische en samenwerkingsvaardigheden van ambtenaren, met de Factor C (communicatie) en Factor D (democratie). Het Groningse Participatiewerkboek is de leidraad voor initiatiefnemers, ontwikkelaars en gemeente. Daarmee komen we ook tegemoet aan de nieuwe eisen die de Omgevingswet aan ons stelt.
Wat gaan we hiervoor doen?
- Uitvoeren van Wijkcommunicatie met een wekelijkse nieuwsbrief voor alle zeven gebieden en voorbeelden van gebiedsgericht werken uitlichten op de Nieuwspagina in de Gezinsbode, Noorderkrant en het Harener Weekblad;
- Doorontwikkeling Basismonitor Wijkkompassen;
- Doorontwikkelen online participatieplatform De Stem van Groningen;
- We ontwikkelen de vijf experimenten door tot een Gronings model voor zeggenschap in wijken en dorpen;
- Organiseren van een serie pilots over democratisering in verschillende domeinen (bijvoorbeeld in het onderwijs, jeugdbeleid, de volkshuisvesting en bij de energietransitie);
- We werken toe naar een open begroting, waarin de gebiedsgerichte opgave en inzet inzichtelijk is op wijk- en dorpsniveau;
- Ontwikkelen participatieleidraad en –verordening en in gesprek over convenant bewonersorganisaties;
- Bijdrage aan de kinderburgemeester en kinderraad;
- Inzet van WIJS voor het bevorderen van samenleven tussen studenten en andere bewoners, zie Programma 8: Wonen ;
- Tegengaan van verloedering en overlast in de wijken door middel van buurtconciërges;
- Vroegtijdige signalering en aanpakken van conflicten tussen buurtbewoners middels buurtbemiddeling.