Deze paragraaf gaat over de lokale belastingen en heffingen. Aan de orde komen het beleid ten aanzien van de lokale heffingen, de geraamde inkomsten, de kostendekkendheid van de tarieven, het kwijtscheldingsbeleid dat we hanteren en de lastendruk voor de burger.
Lokale heffingen betreffen zowel publiek- als de privaatrechtelijke heffingen. De publiekrechtelijke heffingen worden onderscheiden naar belastingen en rechten:
- Belastingen: de opbrengsten van belastingen komen toe aan de algemene middelen en kunnen vrij worden besteed. Dit zijn onder meer de onroerende-zaakbelasting (OZB), de logiesbelasting en de hondenbelasting. Het criterium kostendekkendheid is hier niet aan de orde;
- Rechten: een recht is een vergoeding voor een concrete prestatie door de gemeente geleverd. De opbrengst van de rechten is niet vrij besteedbaar: de opbrengsten moeten aangewend worden voor de gerelateerde prestaties. Voorbeelden zijn de afvalstoffenheffing, rioolheffing en de leges burgerzaken. Hier geldt een wettelijke norm van maximaal 100% kostendekkendheid.
De privaatrechtelijke heffingen hebben betrekking op tarieven voor economische activiteiten die verricht worden in het algemeen belang.
In de jaarlijkse Tarievennota wordt een toelichting gegeven op de ontwikkeling van de gemiddelde jaarlijkse woonlasten. De woonlasten zijn een optelling van de OZB, rioolheffing en afvalstoffenheffing voor een gemiddeld (meerpersoons) huishouden.
Op grond van de Financiële verordening gemeente Groningen 2019 moet om de vier jaar een tarievenonderzoek plaatsvinden en wordt de kostendekkendheid van de publiek- en privaatrechtelijke tarieven doorgelicht en aan de gemeenteraad gerapporteerd. Daarbij wordt over de toekomstige gewenste mate van kostendekkendheid opnieuw geadviseerd. Het laatste tarievenonderzoek heeft plaatsgevonden in 2014. In verband met de herindeling en om vast te stellen dat de begroting 2021 voldoet aan relevante wet- en regelgeving, is het volgende tarievenonderzoek uitgevoerd in 2020 op de begroting 2021. Daarnaast kunnen de resultaten uit het onderzoek worden gebruikt voor het bepalen van toekomstig beleid.
Heffingen en herindeling
De oude gemeenten Groningen, Haren en Ten Boer hadden voor de herindeling hun eigen belastingbeleid. Uiterlijk 1 januari 2021 moeten de belastingen van de heringedeelde gemeenten geharmoniseerd zijn. Harmonisatie houdt in dat de raad per belastingsoort een nieuwe belastingverordening moet vaststellen of een belastingverordening van één van de geherindeelde gemeenten geldend moet verklaren voor de nieuwe gemeente. De meeste belastingen waren inmiddels al geharmoniseerd. Per 2021 zijn de laatste twee, de afvalstoffenheffing en de legestarieven geharmoniseerd.