4.2.2 Specialistische zorgvoorzieningen

Onder specialistische zorgvoorzieningen verstaan wij geïndiceerde zorg en ondersteuning voor kortdurende of complexe interventies. De opgave bij het realiseren van het doel van de transformatie is om zoveel als mogelijk vragen van inwoners laagdrempelig op te lossen met gebruikmaking van het eigen netwerk aangevuld met basisvoorzieningen (zie beleidsveld 4.1.6 Sociale basisvoorzieningen) en ondersteunende voorzieningen (zie beleidsveld 4.2.1 Ondersteunende voorzieningen) met als doel dat daarmee minder een beroep wordt gedaan op specialistische zorgvoorzieningen. Deze vraagstukken pakken we integraal op, door de vraag van de inwoners centraal te stellen en breed te kijken naar alle aspecten in het leven van onze inwoners.

Wmo
De gemeente heeft de verplichting om zorg te dragen voor voldoende woonvoorzieningen en hulpmiddelen (zoals rolstoelen en scootmobielen). Deze taken lagen al bij de gemeente, toen nog onder de Wet voorzieningen gehandicapten (Wvg) en sinds 2007 onder de Wet maatschappelijke ondersteuning. In dat jaar is ook de verantwoordelijkheid voor de huishoudelijke hulp overgedragen aan de gemeente. Sinds 2015 zijn wij daarnaast ook verantwoordelijk voor de individuele en groepsbegeleiding en het kortdurend verblijf. Al deze taken zien wij als specialistische zorgvoorzieningen.

Jeugdhulp
Wij bieden jeugdhulp daar waar een jeugdige of zijn ouders dit nodig hebben bij het opgroeien en opvoeden, het vergroten van de zelfredzaamheid of maatschappelijk participatie.
 Daarbij:

• Gaan we uit van de vraag van de jeugdige en het gezin en de door hen aangegeven oplossingsrichtingen;
• Versterken we de opvoedkracht van ouders en de zelfredzaamheid van jeugdigen en gezinnen zodat zij eventuele problemen zoveel mogelijk zelf en binnen het eigen netwerk zelf kunnen oplossen;
• Stimuleren we dat jeugdigen zoveel mogelijk in hun eigen omgeving opgroeien en deelnemen aan het gewone leven;
• Bieden we ondersteuning in de natuurlijke omgeving. Hiertoe transformeren we het jeugdstelsel;
• Zorgen we dat de betrokken jeugdigen en ouders/opvoeders de begeleiding en ondersteuning krijgen die nodig is en waar zij tevreden over zijn;
• Streven we naar een afname van de inzet van intensieve specialistische jeugdhulp en naar het voorkomen we terugval.

De school is één van de plekken om problemen vroeg te signaleren. Gemeente en het onderwijs hebben daarbij ieder een eigen én een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Gezamenlijk gaan we uit van: één kind, één gezin, één plan, één regisseur en één integrale benadering op het gebied van gezondheid, onderwijs, maatschappelijke ondersteuning en werk & inkomen. We maken afspraken over de (financiering van de) ondersteuning op het snijvlak van onderwijs en jeugdhulp.

Wij werken om onze doelstellingen te realiseren lokaal en regionaal samen met de Groninger gemeenten, (jeugdhulp)aanbieders, cliëntorganisaties, gecertificeerde instellingen, huisartsen en onderwijs.

Met de volgende indicator(en) wordt de voortgang van dit beleidsveld gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of één maal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.

Hoe staan we ervoor?

Wmo
In 2018 zijn voor de voormalige gemeenten Groningen en Ten Boer via een aanbesteding vier hoofdaanbieders geselecteerd voor de individuele en groepsgerichte begeleiding, het kortdurend verblijf en sociale activering voor volwassenen. De overeenkomsten zijn vanaf 2019 van kracht. De hoofdaanbieders krijgen een vast bedrag (lump sum) voor de uitvoering van de dienstverlening. Daarbij hebben ze als opdracht om samen te werken in hun gebied met partners als WIJ Groningen en de gebiedsteams. Tot slot hebben de hoofdaanbieders de opdracht de ondersteuning te transformeren. In het eerste jaar van de overeenkomst stond de overgang naar de nieuwe opzet centraal. Daarbij hebben de hoofdaanbieders binnen de budgettaire kaders geopereerd. Vanaf 2020 ontstaat er meer ruimte voor het realiseren van de transformatie van de ondersteuning.
De algemene voorziening HH is in 2019 afgeschaft.

Jeugdhulp
De jeugdhulp kopen we tot en met 2021 gezamenlijk met de andere Groninger gemeenten in via de RIGG, waarmee de continuïteit en beschikbaarheid van de specialistische jeugdhulpvoorzieningen gewaarborgd wordt. De regionale Transformatieagenda jeugdhulp die we samen met de ketenpartners en de Groninger gemeenten hebben opgesteld loopt tot en met 2021. Ook lokaal hebben we een transformatieagenda opgesteld, waarin de toegang tot de jeugdhulp een belangrijk onderwerp is. Om meer grip te krijgen op de toegang tot de jeugdhulp en tegelijk de samenwerking met de huisartsen te intensiveren hebben we Ondersteuners Jeugd en Gezin ingevoerd, organiseren wij collectieve vormen van jeugdhulp zoals begeleiding en ondersteuning op en nabij het onderwijs, hebben wij geïnvesteerd in de inrichting van de monitoring en leveren wij een actieve bijdrage aan het contractmanagement dat is de belegd bij de RIGG, waardoor onze grip op aanbieders is versterkt. Dit heeft beter zicht opgeleverd op onze uitgaven en daarmee op de sturingsmogelijkheden.

Wat willen we bereiken in 2021?

De overeenkomst voor de individuele en groepsgerichte begeleiding en kortdurend verblijf van de voormalige gemeente Haren loopt medio 2021 af, dit geldt ook voor de overeenkomsten voor de Wmo hulpmiddelen van de voormalige gemeenten Groningen, Haren en Ten Boer. Rekening houdend daarmee willen we in 2021 nieuwe overeenkomsten afsluiten voor deze dienstverlening. In 2021 verwachten we concrete resultaten te zien van de transformatie van de individuele en groepsgerichte begeleiding, kortdurend verblijf en sociale activering.

Wij hopen in 2021 de resultaten te kunnen presenteren van het ‘doorbraakproject’ in Ten Boer, waarin zo ontschot mogelijk wordt gewerkt met de budgetten Wmo, Jeugd, schuldhulpverlening, bijzondere bijstand, welzijnswerk, statushouders en armoede, en de ondersteuning van de inwoners van voormalig gemeente Ten Boer zo integraal mogelijk wordt georganiseerd. Zie paragraaf 1 Integraal gebiedsgericht werken Ten Boer.

We bieden meer ondersteuning en zorg dichtbij en sluiten beter aan bij de behoefte en oplossingsrichtingen van de inwoners zelf, hiermee verminderen we waar mogelijk de intensieve zorg en realiseren we substitutie van zwaardere intensieve zorgvormen. Hiermee willen we bereiken dat onze jeugdige inwoners zoveel mogelijk zelf de regie in handen houden en in hun eigen omgeving opgroeien en zich ontwikkelen, en deelnemen aan het gewone leven, waarbij het verminderen van de zorgkosten een achterliggend doel is. Belangrijke instrumenten hierin zijn de Ondersteuner Jeugd en Gezin, de JIM-aanpak en de collectieve vormen van jeugdhulp die we ontwikkelen. In 2021 vindt ook de voorbereiding van de nieuwe inkoop jeugdhulp vanaf 2022 plaats.

Wat gaan we hiervoor doen?

• We zetten tijdelijke aanvullende capaciteit in om de maatregelen opgenomen in de nota Versnelling transformatie sociaal domein in control 2018-2020 uit te voeren;
• Om de transformatie-opgaven te realiseren richten we de samenwerking tussen de WIJ-teams (spoor 2) en de specialistische hulp (spoor 3) effectief in, en werken we aan de domein-overstijgende samenwerking binnen de specialistische jeugdhulp en de Wmo;
• We zorgen voor laagdrempelige voorzieningen in de wijken, buurten en dorpen. Hiermee nemen we zoveel mogelijk drempels weg voor inwoners om mee te doen of te participeren;
• We doen onderzoek naar stapeling van hulp en ondersteuning in het sociaal domein (Jeugd, Wmo, Werk, Inkomen, Participatie en Schuldhulpverlening) bij huishoudens met meervoudige problematiek. Doel van dit onderzoek is per huishouden een domein-overstijgende en integrale maatwerk-aanpak te organiseren die antwoord geeft op en aansluit bij de vraag en eigen mogelijkheden van het huishouden;
• Bij het doorbraakproject Ten Boer gaan uit van het perspectief van de inwoner, niet van de verschillende regelingen en budgetten en de schotten daartussen. Het doorbraakproject Ten Boer en het project Stapeling sociaal domein gaan uit van dezelfde methodiek, zijn organisatorisch vergelijkbaar en worden gezamenlijk geëvalueerd. Zie paragraaf 1 Integraal gebiedsgericht werken Ten Boer ;
• Samen met de Groninger gemeenten, onderwijs, jeugdhulpaanbieders en cliëntorganisaties werken we verder aan de transformatie van het jeugdhulpstelsel, aan de hand van de regionale Transformatieagenda jeugdhulp;  
• In de lokale Transformatieagenda Jeugdhulp is de toegang tot de jeugdhulp een belangrijk element: versterking van de kennis en deskundigheid WIJ-teams op het gebied van jeugd, versterking van de samenwerking met de huisartsen bijvoorbeeld door de inzet van Ondersteuners Jeugd en Gezin, verbetering van de samenwerking met het onderwijs, aanpak kindermishandeling, collectivisering van individuele arrangementen alsmede leer- en verbetercycli. Dit zullen wij ook in 2021 voortzetten;
• In 2021 bereiden we de nieuwe inkoop voor aan de hand van de uitgangspunten meer grip en eigen regie van de gemeenten;
• We stimuleren het werken vanuit een relationele benadering en experimenteren daarmee in de vorm van bijvoorbeeld de 'JIM-aanpak' en optimaliseren de samenwerking tussen de Gecertificeerde Instellingen en de WIJ-teams;
• Met de woningbouwcorporaties maken we afspraken over jongeren die uitstromen uit woonvoorzieningen richting een vorm van (begeleid) zelfstandig wonen.