Paragrafen

Paragraaf 3 Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Berekening weerstandsvermogenbegroting 2021

2021

2022

2023

2024

Beschikbare weerstandsvermogen (A)

108.833

108.776

116.492

124.359

Algemene Reserve

42.280

42.223

49.939

57.806

 Overig weerstandsvermogen

66.553

66.553

66.553

66.553

Benodigde weerstandsvermogen (B)

117.401

120.855

122.935

123.925

  Risico grondexploitaties * waarschijnlijkheidsfactor (90%)

72.000

72.000

72.000

72.000

  Overige risico's * waarschijnlijkheidsfactor (90%)

45.401

48.855

50.935

51.925

Ratio weerstandsvermogen (A/B x 100%)

93%

90%

95%

100%

Verhouding reserves / benodigd weerstandsvermogen

36%

35%

41%

47%

Ambitie beschikbaar weerstandsvermogen op 100%

100%

100%

100%

100%

Verschil tussen beschikbaar en benodigd weerstandsvermogen

-8.568

-12.079

-6.443

433

Het weerstandsvermogen geeft inzicht in de weerbaarheid van de gemeente. Het laat zien of de gemeente in staat is de effecten van risico’s op te vangen. Als maatstaf hanteren we hiervoor de ratio van het weerstandsvermogen. Deze geeft de verhouding weer tussen het beschikbare weerstandsvermogen (welke middelen zijn er om risico’s op te vangen?) en het benodigde weerstandsvermogen (welke risico’s lopen we?). Een ratio van 100% betekent dat er voldoende weerstandsvermogen beschikbaar is om het effect van de ingeschatte risico’s (kans * effect*waarschijnlijkheidsfactor van 90%) te kunnen opvangen.

Waarschijnlijkheidsfactor
Bij het bepalen van het benodigd weerstandsvermogen houden we rekening met een waarschijnlijkheidsfactor van 90%. Deze factor geeft weer dat niet alle risico’s zich tegelijkertijd zullen voordoen.

Het beschikbare weerstandsvermogen bestaat uit een aantal bronnen waarmee het effect van risico’s kan worden opgevangen. We maken onderscheid tussen de Algemene reserve (AR) en overige bronnen. De Algemene reserve (42,3 miljoen euro in 2021) is hard en kan direct worden ingezet. Inzet van de overige bronnen (66,5 miljoen euro) vraagt over het algemeen meer tijd. Voor de inzet van de stille reserve Enexis bijvoorbeeld is eerst verkoop van de aandelen nodig en inzet van de intensiveringsmiddelen vraagt besluitvorming over verlaging van de beschikbare budgetten en aanpassing van het beleid.
Gezien het belang van de omvang van de Algemene reserve maken we deze afzonderlijk zichtbaar. In het onderdeel beschikbaar weerstandsvermogen geven we een toelichting op de onderdelen van het beschikbaar weerstandsvermogen.

Het benodigde weerstandsvermogen wordt bepaald op basis van een inschatting van de risico’s die de gemeente loopt. Veruit het grootste risico ligt bij de gemeentelijke grondexploitaties en Meerstad. Dit risico bepaalt in 2021 ruim 60% van het benodigd weerstandsvermogen. In het onderdeel benodigd weerstandsvermogen geven we een toelichting op risico’s die het benodigd weerstandsvermogen bepalen.

De ontwikkeling van het weerstandsvermogen wordt twee keer per jaar bepaald: bij de begroting en bij de rekening. We willen benadrukken dat de berekening van het weerstandsvermogen geen exacte wetenschap is. Bij het bepalen van de omvang van het benodigd weerstandsvermogen worden een groot aantal inschattingen gemaakt die meer of minder goed te onderbouwen zijn. Bij de beoordeling van het weerstandsvermogen kijken we dan ook vooral naar hoe het weerstandsvermogen zich ontwikkelt.

Het effect van de coronapandemie op ons beleid, onze inkomsten en onze uitgaven is nog onduidelijk. Onduidelijk is ook in welke mate gemeenten voor de wegvallende inkomsten en extra uitgaven worden gecompenseerd. We hebben er daarom voor gekozen om een risico op te nemen voor de mogelijke financiële effecten van de coronapandemie. Voor 2021 is het risico 12,5 miljoen euro. In het risico parkeerbedrijf en risico buig zijn de mogelijke effecten van corona in de afzonderlijke risicoberekeningen meegenomen.

In zijn algemeenheid leiden nieuwe projecten tot nieuwe risico’s en dus tot een hoger benodigd weerstandsvermogen. Op het moment dat er zekerheid is over de uitvoering van een project (meestal bij een realisatiebesluit door de raad), kan een inschatting worden gemaakt van het risico en houden we er rekening mee in het bepalen van het benodigd weerstandsvermogen.
Bij de berekening van het benodigd weerstandsvermogen is deels wel rekening gehouden met risico’s van nieuwe projecten. Het risico Uitleg- en binnenstedelijke ontwikkelingslocaties inclusief Meerstad houden we voor de komende jaren constant op 80 miljoen euro, gelijk aan het niveau bij de begroting 2020. Dit sluit aan bij de toelichting in het raadsvoorstel herziening grondexploitaties 2019 (120102-2020). Hierbij hebben we enerzijds geconstateerd dat risico’s van lopende grondexploitaties afnemen. Anderzijds zijn grondexploitatie gevoelig voor economische schommelingen. Dit kan ertoe leiden dat risico’s van de lopende grondexploitaties in de toekomst weer groter worden. Deze meerjarige gevoeligheden willen we door middel van scenario’s  inzichtelijk maken. Daarnaast verwachten we in de komende jaren een aantal nieuwe grote gebiedsontwikkelingen te starten zoals Suikerzijde, Stadshavens, Stationsomgeving en de Held III. De (project-specifieke) risico’s in deze gebiedsontwikkelingen zijn nog niet nauwkeurig te bepalen. Echter een eerste globale berekening, op basis van schattingen in investeringsbehoefte geven een bandbreedte aan benodigd weerstandsvermogen aan, tussen de 25 en 40 miljoen euro.

We kiezen er daarom nu voor de positieve risico-ontwikkelingen bij lopende grondexploitaties nog niet mee te nemen totdat er meer duidelijk is over de risico-gevoeligheid van scenario’s bij lopende grondexploitaties en de risico’s bij toekomstige gebiedsontwikkelingen. We voorkomen hiermee schommelingen in het weerstandsvermogen. Tot die tijd handhaven we het risico op het niveau van de begroting 2020 van 80 miljoen euro.

Vergelijking met de rekening 2019

Weerstandsvermogen 

Begroting

Rekening 

Verschil

2021

2019

Beschikbare weerstandsvermogen (A)

108.833

113.129

-4.297

Benodigde weerstandsvermogen (B)

117.401

115.185

-2.216

Ratio weerstandsvermogen (A/B)

93%

98%

-5%

Ruimte weerstandsvermogen boven 1,0 (A - B) 

-8.568

-2.055

-6.513

Benodigde aanvulling wsv tot 0,8

0

0

0

Bij de rekening 2019 lag de ratio van het weerstandsvermogen op 98% in jaarschijf 2021. Ten opzichte van de rekening 2019 is sprake van een toename van het benodigd weerstandsvermogen én een afname van het beschikbaar weerstandsvermogen.

Het benodigd weerstandsvermogen neemt per saldo toe met 2,2 miljoen euro. Deze toename ontstaat door diverse mutaties. Het benodigd weerstandsvermogen stijgt met 9 miljoen euro door opname van het corona risico (5,7 miljoen euro), door opname van het risico verhoging ABP premie (2,3 miljoen euro) en verhoging van het risico Parkeerbedrijf door corona (1 miljoen euro). Het benodigd weerstandsvermogen daalt met 6,8 miljoen euro door vervallen van het risico verhoging bijdrage Veiligheidsregio (3,5 miljoen euro), door afname van het risico bezuinigingen (2,1 miljoen euro) en per saldo afname overige risico’s met 1,2 miljoen euro.

Het beschikbaar weerstandsvermogen neemt af met 4,3 miljoen euro ten opzichte van de rekening 2019. De Algemene reserve  neemt af met 0,8 miljoen euro, de overige onderdelen van het beschikbaar weerstandsvermogen nemen af met 3,5 miljoen euro. We lichten de verschillen toe in het onderdeel beschikbaar weerstandsvermogen.

In vergelijking met de rekening 2019 neemt het benodigd weerstandsvermogen toe met 2,2 miljoen euro en het beschikbaar weerstandsvermogen neemt af met 4,3 miljoen euro. Dit leidt in 2021 tot een verslechtering  van de ratio met 5% (van 98% naar 93%).

In het coalitieakkoord staat dat wordt gestreefd naar een ratio van 100%  aan het eind van de coalitieperiode (2022). Gelet op de grote opgaven accepteren we voor de kortere termijn een ratio onder de 100% (minimaal 80%, rekening houdend met een stand Algemene reserve van minimaal 25 miljoen euro).

Bij het beoordelen van het weerstandsvermogen kijken we ook naar het aandeel Algemene reserve ten opzichte van het benodigd weerstandsvermogen. In 2021 zit er 42,3 miljoen euro in de Algemene reserve die meetelt voor het weerstandsvermogen. In de komende jaren neemt dit naar verwachting toe tot bijna 57,8 miljoen euro. Hierbij wordt rekening gehouden met de nu bekende toevoegingen en onttrekkingen aan de algemene reserve voor de komende jaren.

Deze pagina is gebouwd op 07/05/2022 11:06:29 met de export van 07/05/2022 10:46:52