Deelprogramma 7.6 Overig verkeer

Een aantal opgaven binnen het programma Verkeer is modaliteit- of thema-overstijgend. Deze zijn ondergebracht in dit deelprogramma. De laatste jaren zien we dat dit deelprogramma belangrijker wordt, zowel inhoudelijk als financieel. Dit deelprogramma bestaat uit de volgende opgaven:

• Duurzame Mobiliteit
• Slimme Mobiliteit
• Stedelijke Logistiek

Met de volgende indicatoren wordt de werking van ons beleid in dit deelprogramma gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of één maal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.

Duurzame Mobiliteit
Vervoer is verantwoordelijk voor een kwart van onze CO₂-uitstoot. Op weg naar een CO₂-neutrale gemeente is hier dus veel winst te behalen. Dat kan door meer mensen van de auto naar de fiets en het openbaar vervoer over te laten stappen. En als er sprake is van een verplaatsing met een gemotoriseerd voertuig, dan is dat met een emissievrij voertuig. Onze taak is de condities te creëren die ervoor zorgen dat de transitie naar emissievrije voertuigen voortvarend verloopt. Dat doen we door het bieden van uitstekende laadinfrastructuur voor elektrische auto’s, het faciliteren van waterstofvulpunten, het stellen van regels aan gebruik van de openbare ruimte ten gunste van emissievrije voertuigen, door CO₂-eisen te stellen aan het vervoer dat wij inkopen zoals openbaar en publiek vervoer en het stimuleren van deelmobiliteit.

Hoe staan we ervoor?
Binnen de OV-concessie Groningen-Drenthe hebben we met 164 elektrische bussen de grootste elektrische busvloot van Europa. Binnenkort komen daar nog eens 22 waterstofbussen bij. Daarnaast hebben we een visie op de openbare laadinfrastructuur en een plankaart laadinfrastructuur inclusief de juridische verankering. In onze gemeente staan eind 2020 circa 250 openbare laadpalen en gemiddeld komen daar acht laadpalen per maand bij. Daarmee hebben we een proces ingeregeld voor het vlot uitbreiden van de openbare laadinfrastructuur.

Wat willen we bereiken in 2021?
Onze inzet is het aantal zero emissiebussen in 2021 te laten groeien naar 196 met de instroom van nog een keer 30 waterstofbussen. Na 2025 stromen er alleen nog maar zero emissie bussen in.

Naast het uitbreiden van de openbare laadinfrastructuur tot circa 375 laadpalen in 2021 gaan wij actiever aan de slag met (snel)laadinfrastructuur langs stedelijke hoofdwegen en bij belangrijke bestemmingen in onze gemeente. Ook beraden we ons erop hoe in de eindsituatie, met tussen 5.000 en 8.000 openbare laadpalen binnen onze gemeente, wij over een (financieel) robuuste organisatievorm kunnen beschikken.

Ten slotte willen wij in 2021 de omslag maken van vraag volgend naar proactief beleid als het gaat om deelauto’s, deelfietsen en deelscooters. Met het vergroten van het aandeel deelmobiliteit is veel winst te halen in zowel het minder belasten van de openbare ruimte met rijdende en gestalde voertuigen als in het versnellen van de transitie naar schoon vervoer.

Wat gaan we hiervoor doen?

• Opstellen van een uitvoeringsstrategie voor deelmobiliteit en strategische (snel)laadinfrastructuur;
• Onderzoeken van het oprichten van een gemeentelijk laadbedrijf;
• Realiseren van één waterstofvulpunt.

Slimme Mobiliteit

De inzet van ICT-oplossingen binnen mobiliteit noemen we slimme mobiliteit. De crux is dat er ‘connected mobility’ ontstaat, zodat reizigers de beste reis overzichtelijk en op maat aangeboden krijgen en dat het zich real-time aanpast aan (verkeers)ontwikkelingen. En dat verkeersmanagementsystemen zoals verkeerslichten slimmer anticiperen op verkeersstromen, omdat er actuele en gedetailleerde informatie is over de weggebruikers in een ruime omtrek. Dit levert voordelen op voor reizigers zoals sneller, slimmer, goedkoper en gezonder reizen. Maar het levert ook voordelen op voor de samenleving zoals minder congestie, minder (onnodige) reiskilometers, efficiënt benutten van infrastructuur, meer verkeersveiligheid, stimulans voor gebruik alternatieven voor de auto, etc.

Hoe staan we ervoor?
Inmiddels telt onze gemeente 9 iVRI's of intelligente verkeerslichten, die communiceren met voertuigen en fietsers. Op basis van de ontvangen voertuigdata worden kruispunten efficiënter geregeld. Dit biedt mogelijkheden om bepaalde verkeersstromen prioriteit te geven boven andere. En de iVRI informeert de weggebruikers persoonlijk over de (aankomende status van het verkeerslicht) al voordat het verkeerslicht in zicht is.

Verder werken we met de zeven grootste wegbeheerders in Noord-Nederland aan een plan van aanpak om de (actuele) data over de verkeersregels zoals hoogtebeperkingen, maximumsnelheden, venstertijden, etc. beter beschikbaar te stellen aan de landelijke datasystemen. Dergelijke data wordt door diensten als TomTom, Flitsmeister en Google gebruikt om hun services naar reizigers aan te passen op een wijze die overeenkomt met zoals de wegbeheerder het wil.

Wat willen we bereiken in 2021?
Wij willen het aantal intelligente verkeerslichten (iVRI’s) verder uitbreiden en nieuwe toepassingen onderzoeken zoals prioriteitsdiensten voor nood- en hulpdiensten, openbaar vervoer en de fiets. Ons doel is dat binnen vijf tot acht jaar op alle belangrijke routes op ons wegennet de verkeerslichten onderling samenwerken op basis van de actuele informatie van weggebruikers. Met zo’n systeem van verkeersmanagement kunnen wij sturen op de doorstroming van specifieke doelgroepen. Conform de afspraken met het Rijk moeten wij minimaal 90% van de datastromen over onze verkeersassets in 2023 op orde hebben. In 2021 streven we er naar om 50% van de datastromen op orde te hebben.

Wat gaan we hiervoor doen?

• Vervangen van vijf bestaande verkeerslichteninstallaties door een iVRI;
• Uitvoering geven aan de afspraken uit het plan van aanpak ‘digitale weg op orde’ Noord-Nederland.

Stedelijke Logistiek
De aanpak van stadslogistiek levert een bijdrage aan een aantrekkelijke binnenstad. Om de leefbaarheid en toegankelijkheid van onze (binnen)stad te blijven garanderen is een grote verandering op het gebied van stadslogistiek noodzakelijk. Daarom streven we naar een integrale en efficiënte aanpak in de stadslogistiek, waarin we alle logistieke stromen meenemen. Ons doel is zoveel mogelijk bundeling met minder, kleinere en schonere voertuigen, passend bij de maat en schaal van onze binnenstad.

Hoe staan we ervoor?
In 2020 is onze Conceptvisie Stadslogistiek vastgesteld, met daarin de contouren van de uitbreiding van het venstertijdengebied per 2022 en de toekomstige ZE-zone per 2025. De handhaving van de venstertijden en de ZE-zone wordt uitgevoerd met ANPR-camera’s (Automatic Number-Plate Recognition ofwel kentekenherkenning); het ontheffingenbeleid voor het venstertijdengebied wordt herzien.

Ook hebben we in 2020 diverse pilotprojecten van bedrijven gefaciliteerd, zoals het experimenteren met een gekoelde cargobike voor horecabezorgingen, het testen van meerdere typen cargobikes en het organiseren van een platform voor Zero Emissie thuisbezorgingen door lokale koeriers.

Wat willen we bereiken in 2021?
De aanpak van stadslogistiek moet bijdragen aan een leefbare en aantrekkelijke binnenstad. Dat willen we bereiken door het venstertijdengebied te vergroten en een Zero Emissie zone voor stadslogistiek in te stellen. Met maatregelen sturen we op meer bundeling van goederen waardoor er minder en/of kleinere voertuigen nodig zijn. Daarnaast zijn vanaf 2025 alleen nog maar schone voertuigen toegestaan in de binnenstad. Met de invoering van digitale handhaving en een strenger ontheffingenbeleid zorgen we ervoor dat de regels goed gaan werken en beter worden nageleefd.

Ook willen we de transitie naar efficiëntere en schonere stadslogistiek versnellen en in de juiste banen leiden door het bedrijfsleven te stimuleren en te faciliteren bij innovatieprojecten.

Wat gaan we hiervoor doen?

• Vaststellen van de Visie Stadslogistiek Groningen;
• Uitvoeren van de aanbesteding van het ANPR-camerasysteem;
• Voorbereiden van nieuwe werkprocessen voor het verlenen van ontheffingen en de registratie van ontheffingen;
• Samenwerken aan systemen voor gedeeld gebruik van mensen en materialen in de stadslogistiek vanuit het project ULaaDS (Urban Logistics as an on-Demand Service).